Prūsiskai | English | Deutsch | Lietuviškai | Latviski | Po polsku | Па-беларуску | По-русски

pattern

Oferujemy lekcje języka pruskiego każdemu, kto chciałby się go nauczyć.

Lekcje odbywają się online lub na żywo w Wilnie. Kurs może odbywać się według programu indywidualnego, lub wedle bardziej ustrukturyzowanego programu, jeśli zostanie utworzona grupa. Co będziemy robić?

Jeśli jesteś zainteresowany - napisz do nas, aby umówić się na lekcję próbną: glabbis@prusai.org

pattern

Zasoby do nauki języków

Słownik elektroniczny
Gazeta Pruska Prūsas Tāutas Prēigara
Kanał Youtube Prūsiska Tāliwidāsna
Grupa na Facebooku Prūsas Brātrija, do komunikacji w języku pruskim
Nagrania w języku pruskim
Lista różne dodatkowe zasoby

 historical map of Prussia

O języku pruskim

Pruski należy do grupy języków zachodniobałtyckich. Ich zasięg obejmuje części dzisiejszej Białorusi, Polski, Litwy, Łotwy i obwodu królewieckiego. Do XVI wieku istniało w ramach tej grupy jeszcze wiele innych języków oraz dialektów, takich jak kuroński, galindyjski, sambijski czy jaćwieski.

Wśród pisemnych zabytków języka pruskiego możemy wymienić:

Językiem pruskim posługiwano się aż do XVIII wieku (według jednego z przekazów historycznych z 1700 roku ostatnim znanym jego użytkownikiem był starszy pan, zmarły na Mierzei Kurońskiej w 1677 roku, jednak jak sam twierdził - „jeszcze trochę ich tam jest”).

W 1821 r. Johann Severin Vater, a w 1821 r. Samuel Linde opublikowali swoje opracowania języka pruskiego. Ich gramatyka nie różni się zbytnio od tej współcześnie zrekonstruowanej. [Więcej w języku pruskim]

W 1845 r. G. Nesselmann opublikował książkę Język dawnych Prusów, a w 1873 r. akademicki słownik języka pruskiego. [Więcej w języku pruskim]

W latach 1920-1940 pruscy poeci i pisarze, tacy jak J. Bobrovsky, mieli żywe poczucie języka pruskiego i dostrzegali go wszędzie w krajobrazie.

Mówi się, że podczas ewakuacji z Prus w 1945 r. niektórzy ludzie przypadkowo usłyszeli język pruski, ponieważ w ogólnej panice Prusacy nie ukrywali swojej rodzimej mowy.

Prussian basel epigram

Odrodzenie języka pruskiego

W 1975 r. lingwista akademicki W. Toporow opublikował I tom Słownika języka pruskiego.

W 1980 r. luterański ksiądz Gerd Litik i jego żona Ruth założyli w Niemczech Pruskie Towarzystwo Tolkemita. Gerd sam prowadził nabożeństwa w języku pruskim. Członek Towarzystwa, Gunnar Kraft-Skalvyn, stworzył gramatykę i słownik języka pruskiego, oraz pisał w nim wiersze. Innym poetą należącym do Towarzystwa był Heinz Georg Podehl.

Około 1983 r. filolog Letas Palmaitis zaczął korespondować z Toporowem w języku pruskim. W rezultacie wspólnie opublikowali manifest na rzecz przywrócenia języka pruskiego Od rekonstrukcji starego języka pruskiego do nowego pruskiego.

W 1988 r. Prūsa (L. Palmaitis, J. Trinkūnas) została założona na Litwie jako klub kulturalny Staroprusów.

Od 1989 r. Prūsa wydaje pruską gazetę Prūsas Tāutas Prēigara.

W 1989 r. L. Palmaitis opublikował Gramatykę żywego języka pruskiego.

W 1989 r. otwarto oddziały Klubu Prūsa w Rydze i Olsztynie.

W 1988 r. bałtycki uczony Vytautas Mažiulis opublikował I tom swojego Słownika Etymologii Języka Pruskiego.

W latach 1988-1998 Valdis Muktupāvels, członek oddziału pruskiego w Rydze, grał i nagrywał muzykę pruską z grupą Rasa.

W latach 1994-1999 Wittings Wannags i Dailūns Russinis, członek Oddziału Pruskiego w Rydze, wydawał gazetę Prūsas Waīstis.

W 1999 r. L. Palmaitis opublikował Słownik żywego języka pruskiego.

W 2001 r. powstała Litewska Wspólnota Pruska.

W 2005 r. Kūlgrinda wydała album z pieśniami pruskimi Prūsų Giesmės.

Od 2006 r. odbywały się obozy języka i kultury pruskiej.

W latach 2006-2007 powstało pruskojęzyczne forum internetowe.

W 2014 i 2016 roku grupa muzyczna Romowe Rikoito išleido pruskie albumy Undēina i Namawār.

Cechy przywróconego języka pruskiego

Pierwsza fala: używanie języka rozpoczęło się w latach 1992-1993 (szczególnie na Łotwie).

Druga fala: używanie języka rozpoczęło się w latach 2005-2007 (region Królewca, Polska, Łotwa, Litwa, Białoruś). Od 2007 r. pierwsze dzieci zaczęły posługiwać się językiem pruskim.

Trzecia fala: komunikacja online na całym świecie od 2017 roku.